Jeszcze całkiem niedawno w Polsce prowadząc jakąkolwiek działalność gospodarczą trzeba było się rejestrować w odpowiednich urzędach i ponosić między innymi koszty ubezpieczeń społecznych. Zmieniło się to w kwietniu 2018 roku, kiedy to umożliwiono prowadzenie działalności bez rejestracji. W ten sposób zarabiać można w ograniczonym zakresie, ale i tak w wielu przypadkach możliwość prowadzenia działalności nierejestrowanej w pierwszych miesiącach zmniejsza koszty uruchomienia własnego biznesu.
Czym różni się działalność nierejestrowana od działalności rejestrowanej?
Przed uchwaleniem konstytucji dla biznesu każdy, kto prowadził działalność gospodarczą musiał ją rejestrować w CEIDG (czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). Konieczne było też zgłoszenie działalności do ZUS i urzędu skarbowego. Przy czym działalność gospodarczą definiuje się tutaj jako działalność zorganizowaną, mającą charakter zarobkowy, prowadzoną w sposób ciągły i we własnym imieniu. Zgłaszając działalność trzeba też było od razu zacząć uiszczać m.in. składki na ubezpieczenia społeczne, które nawet w okresie obowiązywania ulg, nie są niskie. Ten obowiązek był niezależny od tego czy założona firma ma już jakiekolwiek dochody, czy chociażby przychody.
Zmieniono to w 2018 w tzw. konstytucji dla biznesu wprowadzając działalność bez rejestracji. Dzięki temu osoby, które spełnią pewne warunki, mogą prowadzić działalność gospodarczą bez dopełniania większości formalności. Taka działalność nie wymaga opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ale nie jest zwolniona z podatków. Obowiązkowo trzeba jedynie prowadzić rejestr sprzedaży.
Jakie wymogi trzeba spełnić by prowadzić działalność bez rejestracji?
By prowadzić działalność bez rejestracji, co do zasady, wystarczy spełniać dwa warunki:
– przychody w żadnym miesiącu nie mogą przekroczyć 50% wartości minimalnego wynagrodzenia (w 2022 roku oznacza to możliwość osiągania przychodów nieprzekraczających 1505zł miesięcznie);
– w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie można było prowadzić działalności gospodarczej (prawo dopuszcza by w tym okresie zarejestrowana wcześniej działalność była zawieszona).
Są jednak pewne wyjątki, w których prowadzenie działalności bez rejestracji nie jest możliwe. Takiej możliwości nie ma w przypadku wszelkiej działalności wymagających uzyskania koncesji, licencji lub pozwolenia do prowadzenia działalności. Działalności nierejestrowanej nie można też prowadzić w formie spółki cywilnej oraz w przypadku działalności gospodarczej zdefiniowanej w Prawie przedsiębiorców.
Komu opłaca się prowadzić działalność bez rejestracji?
Działalność nierejestrowana to niemal idealny sposób na to, by bez większego ryzyka przetestować nowy pomysł na biznes lub dorobić sobie do pensji. Trzeba jednak uważać, bo limit połowy minimalnego wynagrodzenia dotyczy przychodów, a nie dochodów. Czyli mówimy tu o wartości sprzedaży przed odjęciem jakichkolwiek kosztów. Taki rodzaj prowadzenie biznesu będzie więc zupełnie bezsensowny w przypadku sprzedaży niskomarżowych produktów, ale może się opłacać w przypadku usług.
Prowadząc działalność bez rejestracji trzeba też pamiętać, że w miesiącu, w którym po raz pierwszy przekroczony zostanie limit przychodów trzeba zarejestrować firmę. To może być szczególnie ważne dla osób, które chcą tylko dorobić do pensji. Nawet jeśli w tym momencie zrezygnują one z prowadzenia biznesu, to przez kolejne 60 miesięcy nie będą mogły korzystać z ulg, jakie daje działalność nierejestrowana.
